Rozwiązywanie stosunków pracy działaczy związkowych – ochrona i procedura

Działacze związkowi, ze względu na pełnione funkcje, podlegają szczególnej ochronie stosunku pracy. Ochrona ta ma na celu zapewnienie im swobody działania w reprezentowaniu interesów pracowników.

Osobami objętymi ochroną są członkowie zakładowej organizacji związkowej lub osoby upoważnione do reprezentowania organizacji wobec pracodawcy, wskazane uchwałą zarządu, osoby wskazane uchwałą komitetu założycielskiego (do 3 osób), a także osoby pełniące z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją związkową, korzystające z urlopu lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.

Aby ochrona związkowa była skuteczna, organizacja związkowa musi korzystać z uprawnień zakładowej (lub międzyzakładowej) organizacji związkowej, zarząd organizacji musi podjąć uchwałę wskazującą osoby objęte ochroną i przekazać pracodawcy imienną informację o tych osobach, a objęcie ochroną musi być zgodne z ustawą i statutem związku.

Ochrona działaczy związkowych obejmuje zakaz wypowiadania stosunku pracy, rozwiązywania stosunku pracy bez wypowiedzenia oraz jednostronnej zmiany warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść pracownika.

Jak wygląda procedura zwolnienia działacza związkowego? Pracodawca musi sprawdzić, czy pracownik podlega szczególnej ochronie, następnie przedstawić związkowi pisemne zawiadomienie o zamiarze rozwiązania lub zmiany warunków pracy, wskazując przyczyny. Związek ma 7 lub 14 dni roboczych (w zależności od trybu rozwiązania) na udzielenie zgody lub wyrażenie braku zgody. Dopiero po uzyskaniu zgody pracodawca może złożyć wypowiedzenie, rozwiązać stosunek pracy lub dokonać jednostronnej zmiany warunków.

Ochrona nie przysługuje działaczom w przypadku nadużycia ochrony związkowej lub niezgodności roszczenia o przywrócenie do pracy z zasadami współżycia społecznego. W takich sytuacjach sąd może zasądzić odszkodowanie zamiast przywrócenia do pracy.

Warto pamiętać, że działacz związkowy może ubiegać się o zabezpieczenie roszczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudnienia, jeśli podlega szczególnej ochronie i uprawdopodobni istnienie roszczenia. Zabezpieczenie nie zostanie udzielone, jeśli roszczenie jest oczywiście bezzasadne.

---