Jakich informacji i kiedy związek zawodowy może żądać od pracodawcy?

Związek zawodowy, aby efektywnie realizować swoje zadania, ma prawo domagać się od pracodawcy dostępu do określonych informacji. Warto jednak wiedzieć, jakie wymogi formalne muszą być spełnione, aby takie żądanie było skuteczne.

Przede wszystkim, wniosek o udzielenie informacji musi pochodzić od osoby uprawnionej do reprezentowania zakładowej organizacji związkowej. Prawo do informacji przysługuje wyłącznie organizacjom posiadającym status zakładowych organizacji związkowych, w tym również organizacjom międzyzakładowym. Przepisy nie narzucają konkretnej formy wniosku – może on być złożony pisemnie, elektronicznie, a nawet ustnie. Co istotne, związek zawodowy nie musi uzasadniać swojego wniosku, chyba że pracodawca nabierze wątpliwości co do zakresu żądanej informacji i jej niezbędności do prowadzenia działalności związkowej – wtedy może zażądać uzasadnienia.

Pracodawca również nie ma obowiązku udzielać odpowiedzi w określonej formie, jednak w przypadku odpowiedzi ustnej warto zadbać o jej pisemne potwierdzenie. Na udzielenie odpowiedzi pracodawca ma 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku.

Jakie informacje mogą być przedmiotem żądania związku zawodowego? Zgodnie z przepisami, związek może domagać się informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania, działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych zmian w tym zakresie, stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia, a także działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

W jakich sytuacjach pracodawca może odmówić udzielenia informacji? Może to nastąpić, gdy wniosek nie pochodzi od osoby upoważnionej do reprezentowania organizacji, organizacja nie korzysta z uprawnień zakładowej organizacji związkowej, nie ma związku pomiędzy żądaną informacją a działalnością związku, informacja naruszałaby dobra osobiste lub obejmowała dane osobowe indywidualnych pracowników, a także gdy informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, a jej ujawnienie mogłoby poważnie zakłócić działalność pracodawcy.

Należy pamiętać, że nieudzielenie informacji związkowi zawodowemu jest traktowane jako utrudnianie działalności związkowej, co może skutkować nałożeniem na pracodawcę grzywny lub kary ograniczenia wolności.

---